ÖDEME ARAÇLARI:
İnternet üzerinden güvenli bir şekilde ödeme yapılabilmesi
için pek çok araç geliştirilmiştir.
Kredi Kartı
Kredi kartının tüm dünyada standart bir ödeme altyapısına
sahip olması ve kullanıcı kitlesinin genişliği Internet
üzerinden yapılan alışverişlerde en çok kullanılan ödeme
yöntemi (Türkiye'de tek yöntem) olmasını sağlamıştır.
Alışveriş sırasında kredi kartı bilgilerinin üçüncü
şahıslarca ele geçirilmesinin önlenmesi amacıyla bu
bilgilerin şifrelenmesi esasına dayanan SSL ve SET protokolleri
kullanılmakta, böylece alışveriş güvenliği kolaylıkla
sağlanmaktadır.
Elektronik Para
Elektronik para Internet'te kullanılmak üzere geliştirilmiş
para birimidir. Elektronik para günlük hayatta kullanılan
mağaza çeklerinin Internet ortamındaki karşılığı olarak
değerlendirilebilir. Bu sistemden yararlanmak isteyen
kişilerin ilk olarak elektronik para hizmeti sunan şirketler
tarafından geliştirilen özel yazılımlardan birini bilgisayarlarına
yüklemeleri ve o şirketle çalışan bir bankada hesap
açtırmaları gereklidir. Bundan sonra elektronik para
ile anlaşmalı mağazaların sitelerinden veya kendisi
gibi elektronik para yazılımını kullanan diğer taraflar
ile sanal alışveriş yapabilirler. Elektronik para yazılımı,
istenilen miktarda paranyn bir banka hesabından çekilerek,
Internet üzerinden yapılacak harcamalarda kullanılmak
üzere elektronik ortamda saklanmasını sağlar. Her elektronik
paranın normal hayatta olduğu gibi bir seri numarası
vardır. Internet üzerinden bir harcama yapıldığında
belli seri numaralı elektronik paralar alışveriş yapanın
bilgisayarından silinerek alışveriş yapılan bilgisayara
geçirilir. Bu şekilde, para akışı aynen günlük hayatta
olduğu gibi gerçekleştirilir. Türkiye'de bu sistem henüz
uygulamaya geçmemiştir. Dünyada elektronik para hizmeti
veren bazı kuruluşlara örnek olarak CyberCash (www.cybercash.com),
DigiCash (www.digicash.com) verilebilir.
Elektronik Çek
Elektronik çek, elektronik ticaret gerçekleştiren sitelerin
ödemeleri çek olarak kabul etmelerini ve işleyebilmelerini
sağlayan bir ödeme sistemidir. Elektronik çek, ABD'de
Financial Services Technology Consortium (www.fstc.org)
tarafından SDML, Signed Document Markup Language, adı
verilen bir işaretleme dili kullanılarak geliştirilmiştir.
Elektronik çek sisteminde, ödemeler kredi kartı olmadan
banka hesabı bilgilerinin gerekli olanlarının elektronik
ticaret sitesine girilmesi yoluyla yapılır. Kullanıcı
bir anlamda ticaret sitesine çek keserek ödeme yapmış
olur. Bankadaki sistemler yapılan transferleri her gün
temizleyerek bahsedilen hesapta alışverişin tamamlanması
için gerekli şartların yeterli olup olmadığını kontrol
ederler ve bu durumdan elektronik ticaret sitesini şifreli
kanallarla haberdar ederler. Bu işlemler takas merkezi
olarak adlandırılan finansal kurumlar tarafından da
yürütülebilir. Kullanılması kolay bir sistem olmakla
birlikte, daha yaygın kullanımı için gerekli sistemlerin
finans sektörü tarafından kabul görmesi gereklidir.
Bu hizmet ülkemizde herhangi bir kuruluş tarafından
henüz uygulamaya konulmamıştır. Daha detayly bilgi için
www.echeck.org sitesi ziyaret edilebilir.
Diğer Ödeme Araçları
Escrip: Bağış ödemeleri gibi bazı özel düşük miktarlı
ödemeler için kurulmuş bir sistem.
IPIN: Internet harcamalarını ISS faturalarına yansıtan
bir sistem.
PCPay: Smart Card bazlı bir sistem.
ECharge My Phone: Telefon faturası ile entegre edilmiş
bir sistem.
First Virtual: Ödemeleri üçüncü bir kuruluşun toplayıp,
ilgili taraflara dağıtımını yaptığı bir sistem.
|